Краеведческие сборники
Прапануем Вашай увазе краязнаўчыя зборнікі, якія ствараліся супрацоўнікамі цэнтральнай раённай бібліятэкі.
Для пошуку краязнаўчага матэрыяла былі задзейнічаны бібліятэчныя работнікі раёна, мясцовыя краязнаўцы Аляксандр Мікалаевіч Галкоўскі, Іван Мікалаевіч Чарнамораў і іншыя. Галоўным кансультантам, рэдактарам, а нярэдка і сааўтарам з’яўляўся вопытны краязнаўца Міхаіл Пятровіч Дуктаў. Складальнікам і рэдактарам краязнаўчых зборнікаў была Антаніна Васільеўна Сіліверстава.
У 2000 годзе выдадзена кніга “Зямля, дзе пачаўся мой лёс”. У ёй сабраны гістарычныя і тапанімічныя даведкі, а таксама легенды і паданні аб паходжанні вёсак. На зямлі нашай Бацькаўшчыны, бадай, не знойдзеш ніводнай назвы, якая б узнікла без прычыны. Можна вызначыць, што ўзнікаюць назвы з нейкіх асаблівасцей прыроднага асяродку, умоў жыцця або вытворчай дзейнасці жыхароў. Вельмі часта назвы звязаны з гістарычнымІ падзеямі. Ніколі людзі не назавуць сваё паселішча імем, якое ў чымсьці не адпавядае ісціне. Не з'яўляюцца выключэннем і назвы Клімаўшчыны. Часам яны звязаны з мясцовымі дыялектамі. Напрыклад, назва вёскі Завідаўка паходзіць ад рускага слова "завидовать", якое па-беларуску гучыць як "зайздросціць". Вёска знаходзіцца на мяжы з Расіяй і тут кажуць менавіта "завидовать". Назвы многіх вёсак стасуюцца з рэльефам мясцовасці, формай забудоў: Залессе, Пуцімель, Крывая, Зялёны Клін, Ясная Паляна, Круглае, Паля, а таксама з часам засялення гэтай мясцовасці: Зімніцы, Студзянец і г.д.
Вельмі значнай падзеяй у жыцці бібліятэк раёна стала выданне кнігі “Жывая памяць Клімаўшчыны”, якая прысвечана гісторыі развіцця бібліятэчнай справы ў Клімавіцкім раёне. У 2006 годзе выйшла другое, пераапрацаванае і дапоўненае выданне кнігі. 3 гэтай кнігі можна даведацца пра любую бібліятэку раёна, яе супрацоўнікаў з моманту заснавання, атрымаць звесткі аб колькасці чытачоў і стане кніжнага фонду ў розныя гады і г.д. Так, самай старэйшай бібліятэкай раёна з'яўляецца цэнтральная, якая ў 2010 г. адзначыць сваё 90-годдзе. Менавіта ў яе фондах значыцца самая старэйшая кніга, датаваная 1947 г. Гэта выданенне кнігі М.В. Гогаля "Рэвізор".
Каштоўным выданнем для грамадкасці Клімаўшчыны з’явіўся біябібліяграфічны паказальнік “Гонар і слава зямлі Клімаіцкай”. Ён прысвечаны землякам, якія змагаліся за свабоду і незалежнасць свайго народа, а таксама ў розныя гістарычныя перыяды ўнеслі свій ўклад у развіццё навукі і культуры края. Мэтай створанага паказальніка з'яўляецца паглыбленне ведаў насельніцтва раёна аб жыцці і дзейнасці знакамітых людзей Клімаўшчыны, сярод якіх Героі Савецкага Саюза, Героі Сацыялістычнай працы, дактары навук, заслужаныя настаўнікі, паэты і пісьменнікі.
Дыялектычны слоўнік “Як кажуць людзі…” змяшчае прыказкі, прымаўкі, трапныя выслоўі і параўнанні, якія выкарыстоўваюць у сваёй мове жыхары тых ці іншых вёсак Клімавіцкага раёна, напрыклад: "Каса любіць брусок, а касец - сала кусок", "Дзеці вучацца таму, што бачаць у даму" і г.д. Гэта своеасаблівая кніга народнай мудрасці, у якой сабрана амаль дзве тысячы выразаў! Выданне слоўніка стала вынікам шматгадовай пошукавай работы бібліятэчных работнікаў раёна.
Дзякуючы намаганням многіх краязнаўцаў і пры фінансавай дапамозе раённай інспекцыі прыродных рэсурсаў пабачыў свет “Геаграфічна–статыстычны слоўнік: Клімавіцкі раён”. Ён аб’яднаў напрацоўкі цэнтральнай бібліятэкі, матэрыялы краязнаўца Дуктава М.П. і географа, дацэнта кафедры геаграфіі МДУ імя А.Куляшова І.М. Шарухі. Гэта першая спроба геаграфічна-статыстычнага апісання сучаснага Клімавіцкага раёна. У кнізе прыводзяцца апошнія статыстычныя дадзеныя аб колькасці насельніцтва ў горадзе і вёсках раёна, даюцца апісанні 1580 геаграфічных аб'ектаў, сярод якіх аб'екты сацыяльнага, гаспадарчага і культурнага прызначэння. Тут таксама змешчаны артыкулы па гісторыі, геаграфіі і сучасным эканамічным становішчы раёна.
У бібліятэчным краязнаўстве выразна прасочваецца накірунак работы, звязаны са зборам інфармацыі па гісторыі цэркваў, касцёлаў, рэлігійных помнікаў. Так, у 2008 годзе, пабачыла свет кніга “Далёкай мінуўшчыны сведкі сучасныя” - вынік пошуковай працы бібліятэкараў і краязнаўцаў. Гэта спроба ўпершыню апісаць архітэктурную спадчыну Клімавіцкага раёна. Не ўсе помнікі дажылі да сённяшняга часу, але нават рэшткі мураваных і драўляных пабудоў прывабліваюць увагу вандроўнікаў і мясцовых жыхароў.
На нашай роднай Клімаўшчыне б’юць дзесяткі жыватворных крыніц. Кожная з іх – гэта своеасаблівы навакольны духоўны асяродак, які мае сваю гісторыю, свой сакральны свет. Праведзена пошуковая работа сумесна з мясцовымі краязнаўцамі па збору гэтых звестак, якія змясціліся ў кнізе “Жывой вады глыток”.
У аснову зборніка “Там, дзе ў хвалях Астра сонца промні палошча” пакладзены матэрыял аб рэках, азёрах, жыватворных крыніцах Клімавіцкага краю.
Выданне “Это наша с тобою земля. Осмоловичи – 500 лет“ прысвечана 500-годдзю з дня першага згадвання ў пісьмовых крыніцах вёскі Асмолавічы Клімавіцкага раёна. Вызначаны асноўныя гістарычныя этапы станаўлення і развіцця вёскі, прыведзены тапанімічныя назвы паселішчаў, даны звесткі пра заслужаных землякоў.